Dit verslag geeft een overzicht van de activiteiten van Die Goude in 2022. In de nieuwsbrieven is meer informatie te vinden over de afzonderlijke activiteiten. Deze zijn terug te lezen op onze website https://www.diegoude.nl/publicaties/nieuwsbrief. Op de website vindt u ook algemene informatie over de vereniging.
De vereniging begon 2022 met 964 leden; eind van dat jaar waren het er 976. 75 nieuwe leden schreven zich in en er zijn dus 63 leden uitgeschreven, van wie 15 door overlijden. Voor de zomer bereikten we het 1.000e lid. Vlak voor het eind van het jaar waren er helaas opvallend veel opzeggingen.
Festiviteiten
2022 is een heel bijzonder jaar geweest. Het jaar stond bol van de festiviteiten.
Gouda als stad bestond 750 jaar. Dirck Volkertsz Coornhert werd 500 jaar geleden geboren en Die Goude als vereniging maakte de 90 jaar vol.
Daarnaast schreef ook het 1.000e lid van Die Goude zich voor de zomer in als lid. Na de zomer was de feestelijke ontvangst van het nieuwe lid bij een lezing in Concordia.
Gelukkig was het vanaf vrijwel het begin van het jaar een jaar waarin we afscheid konden nemen van de coronamaatregelen en ieder zich weer vrij kon voelen; zij het voor sommigen nog met na-ijlende verschijnselen en anderen die het vooral voorzichtig aan bleven doen.
Buiten de genoemde festiviteiten konden de meeste activiteiten van Die Goude weer hun ‘normale’ verloop krijgen. Toch zijn bij sommige activiteiten door de coronapandemie vertragingen ontstaan die lastig zijn in te halen.
Bestuur
Het bestuur vergaderde acht keer.
De portefeuilleverdeling was als volgt: Ronald Verkuijl voorzitter en contact Facebook/website; Eric Boers secretaris, contact Stadhuisdienst, Excursiecommissie en Nieuwsbrief; Gerard Aerts penningmeester en verantwoordelijk voor de ledenadministratie; Marc Couwenbergh Boeken, Boekencommissie en boekenbeheer en Gouda op Schrift; Paul van Horssen Tidinge, Geschiedenisprijs en contact Lezingencommissie; Marilou Remmelts Gouda Tijdmachine en contact voor de werkgroep Gebouwd Erfgoed; Henk Vereijken Watergilde, contact Sluiswachtersgilde, contact Oude Hollandse Waterlinie en contact Historisch Platform Gouda; Lenny Roelofs Excursiecommissie en de nieuwe portefeuille voor Ledenbinding en -werving.
Algemene Ledenvergadering
Op 13 april werd na twee jaar weer een fysieke Algemene Ledenvergadering (ALV) gehouden.
Paul van Horssen werd met terugwerkende kracht vanaf april 2021 herbenoemd als bestuurslid en Henk Vereijken werd benoemd als nieuw bestuurslid. Bianca van den Berg, Jan Willem Eelkman Rooda en Gert Jan Jansen traden na twee termijnen statutair af.
Alle voorstellen van het bestuur werden door de ALV overgenomen, mede op advies van de kascommissie. Een aftredend kascommissielid bedacht zich tijdens de ALV en werd door de ALV herbenoemd. De ALV gaf ook enkele adviezen mee aan het bestuur.
Na de zomer benoemde het bestuur Lenny Roelofs als waarnemend bestuurslid in de vacature De Haan.
Vrijwilligers
Die Goude prijst zich gelukkig dat ongeveer 12,5% van haar leden zich actief inzet voor de vereniging. Ieder jaar weer melden zich nieuwe vrijwilligers om opengevallen vacatures te vervullen.
In een aantal gevallen benadert het bestuur nieuwe leden die bij inschrijving hebben aangegeven welke achtergrond of belangstelling hij of zij bezit. Soms ook melden leden ons personen die van betekenis kunnen zijn voor Die Goude. Op de website Goudvoorelkaar.nl (mede-initiatief van de gemeente/Vrijwilligers Informatie Punt) heeft Die Goude een aantal vacatures geplaatst, waardoor met enige regelmaat mensen worden geworven.
Jubileumbijeenkomst 2 september
90 jaar geleden is Die Goude opgericht; eerst als Oudheidkundige Kring, maar begin deze eeuw omgedoopt naar Historische Vereniging.
Op 2 september was in de Agnietenkapel de drukbezochte jubileumreceptie. Een mooie en warme dag waardoor ook het terras volop kon (en moest) worden benut. Het was ook een dag met een hoog reünie-gevoel. Tussen de 150 en 200 leden konden ervan genieten.
Coornhert 500e geboortedag
Rond de 500e geboortedag van Coornhert zijn er – gesponsord door Gouda750 – zeer verschillende activiteiten geweest die de veelzijdigheid van Dirck Volkertsz Coornhert weerspiegelden. Er waren Coornhertwandelingen en Vluchtelingenwandelingen, er waren vier avonden in Sociëteit de Réunie met een zogenoemd Rederijkers tafelspel, gerealiseerd door de werkgroep Gouda op Schrift, en een eenakter op initiatief van de Coornhert-werkgroep. Daarnaast waren er diverse kunstuitingen met medewerkers uit de drukkerswerkplaats in de Chocoladefabriek en met scholieren.
Het hart van de Coornhert-activiteiten was de Kraamkamer van de Vrijheid, de tentoonstelling in het Remonstrantse Poortgebouw en de ‘oprij’-laan vanaf de Keizerstraat. Op deze laan werd in het voorjaar de tentoonstelling geopend met ook de onthulling van het borstbeeld van Coornhert. Dit borstbeeld heeft Die Goude op zijn 90e verjaardag op 2 september 2022 geschonken aan de gemeente, die het kunstwerk een plek in het Huis van de Stad zal geven waar ambtenaren en Gouwenaren het altijd kunnen vinden. Bij de sluiting van de tentoonstelling waren er in totaal 6.666 bezoekers geregistreerd.
Tijdens de slotmanifestatie in de Sint-Jan werd op 29 oktober een daverende apotheose gegeven van de veelzijdigheid van Coornhert. Daarbij waren de burgemeesters van Haarlem en Gouda om de ‘vrijheid van geweten’ in beide steden in leven te houden en verder te ontwikkelen.
Gouda op Schrift (GOS)
Vrijwilligers van GOS werkten mee aan de transcriptie (het omzetten van Oud-Nederlandse tekens naar hedendaagse letters) en hertaling (omzetten van hedendaagse letters naar modern taalgebruik) van de kerkrekeningen uit 1572 van de Sint-Janskerk ter voorbereiding op de unieke tentoonstelling van de altaarstukken uit Museum Gouda in de Sint-Janskerk. De informatie die zo door GOS werd verzameld, werd gebruikt voor de audiotour bij de tentoonstelling.
Daarnaast werkten de GOS-vrijwilligers gestaag door aan transcripties en hertalingen van documenten betreffende de Goudse geschiedenis uit de Goudse archieven. Op de website https://goudaopschrift.nl/ staan inmiddels ruim twintig transcripties en hertalingen voor iedereen in te zien en te lezen.
Communicatie
Nieuwsbrief en Facebook
In 2022 zijn zeven nummers van de Nieuwsbrief uitgebracht. Vanwege de doorwerking van de coronaperiode tot in begin 2022 zijn de nummers voor de leden extra dik gemaakt en werden er telkens 28 bladzijden vol geschreven. Pas in het laatste nummer is de omvang weer teruggebracht naar 24 bladzijden.
Op Facebook werd vaak meer keren per dag nieuwe informatie geplaatst. Het ging dit jaar om in totaal 535 berichten.
Regelmatig kwamen (uit)zoekvragen via de info@diegoude.nl binnen. Na plaatsing met illustratie op Facebook werd er vaak enthousiast op gereageerd, zodat Die Goude de vragensteller antwoord kon geven. Soms waren de onderwerpen zo leuk en interessant dat een en ander resulteerde in een artikel in de Nieuwsbrief.
Het aantal vaste bezoekers van de Facebookpagina steeg dit jaar van circa 1600 naar ongeveer 1850.
Tidinge
In dit speciale Gouda750-jaar heeft de redactie vier themanummers uitgebracht onder leiding van een van de redacteuren. Voor de zomer werd er in nauwe samenwerking met Museum Gouda een extra themanummer uitgebracht over de tentoonstelling ‘Beleef het Wonder van Gouda’. De conservator van het museum was de redacteur van dat nummer.
Lezingen
De Lezingencommissie moest gelukkig alleen de eerste lezing van dit jaar door de uitloop van de coronapandemie verplaatsen naar een latere datum in het voorjaar.
In de lezingenreeks werden dit jaar de auteurs van het boek Geschiedenis van Gouda in de gelegenheid gesteld om in hun lezing aandacht te besteden aan een bijzonder onderdeel van het onderwerp dat zij in het boek hebben beschreven. Dat leverde een reeks boeiende lezingen op. Daarnaast waren er lezingen over Industrieel Erfgoed en over de ontwikkelingen in de Erfgoedzorg in Nederland en specifiek ook in Gouda.
Ter gelegenheid van Open Monumentendag met als motto ‘Duurzaam duurt het langst’ kon dankzij de samenwerking tussen de stichting Open Monumentendag, de stichting Sint-Jan en Die Goude de jaarlijkse lezing in de langste kerk van Nederland worden gehouden.
Excursies
De excursiecommissie heeft na de coronaperiode een terugval gekregen. Er was nog hoop om in de tweede helft van het jaar een excursie te organiseren, maar uiteindelijk lukte dat niet.
Het bestuur heeft in het najaar extra aandacht aan deze commissie gegeven om deze van nieuwe energie te voorzien en weer een nieuwe start te maken in 2023.
Publicaties
Voor Geschiedenis van Gouda was er in het najaar van 2021 een grote bijeenkomst in de Sint-Jan, waarmee door de organisatie van Gouda750 ook het startsein werd gegeven aan de viering in 2022 van 750 jaar stadrechten voor Gouda. Het boek is natuurlijk ook verder verkocht in 2022.
De zes impressietekeningen die voor het boek zijn gemaakt, zijn op groot formaat tentoongesteld en later opgehangen aan het hek langs het Willem Vroesenpark achter de Sint-Jan. Deze gaan naar verwachting een definitieve plek krijgen in het Streekarchief Midden-Holland.
Die Goude oriënteert zich om in samenwerking met het Streekarchief Midden-Holland te komen tot een vaste rubriek in het Kontakt/de Goudse Post.
Stadhuisdienst
De gastheren en -vrouwen van de Stadhuisdienst ontvingen dit jaar vrijwel als vanouds weer de bezoekers. Mede door de aandacht voor alle festiviteiten in Gouda zijn er veel meer bezoekers (ca 2.750) geweest dan in een ‘normaal’ jaar (2.000). De voorzitter en de secretaris van het bestuur zijn een paar keer te gast geweest in het team om het over de ontwikkelingen te hebben van het stadhuis en de rol die Die Goude daarin zou kunnen spelen. De gemeente heeft ambitieuze plannen om tot een herontwikkeling te komen. In het najaar heeft de gemeenteraad ingestemd met de verdere uitwerking van een plan waar het gaat om een investering van ruim €7 mln.
Geschiedenisprijs
Die Goude is dit jaar afgeweken van de normale Geschiedenisprijs. Dit jaar stond natuurlijk in het teken van Gouda750. In het bijzonder is er aandacht gevraagd voor ‘Gouda in de Middeleeuwen’. Een team met vijf leerlingen maakte het ‘Goudabord’, een soort ganzenbord, waarop diverse Goudse geschiedenisonderwerpen te zien zijn. Niet alleen de bekende dingen als kaas, bier en stroopwafels zijn hier te zien, maar ook het wapen van Gouda en de oorkonde met de stadsrechten hebben een plek gekregen.
Watergilde
Op 2 juni was er de tweejaarlijkse Waterconferentie. Met steun van het Fonds Gouda750 was het een bijzondere conferentie, georganiseerd met een workshopachtig karakter op verschillende locaties in de stad. De gezamenlijke start was in de rijks-monumentale Sint Jan en het gezamenlijke einde was in het stadsmonument de Koninklijke Garenspinnerij, dat een nieuwe toekomstbestendige invulling heeft gekregen. Op de verschillende workshoplocaties konden de deelnemers hun ideeën lanceren over met name de meer recreatieve kant van water. Hoe kan Gouda het water benutten om aantrekkelijker te worden voor de burgers en bezoekers van Gouda? Tal van voorstellen zijn gedaan, waaruit het Watergilde nog conclusies wil trekken.
Bij de afsluiting van de bijeenkomst in de Garenspinnerij reikte burgemeester Pieter Verhoeve van Gouda aan Die Goude-lid Sjaak de Keijzer de Koninklijke onderscheiding uit, die hoort bij zijn benoeming tot Lid in de Orde van Oranje Nassau.
Eind januari is het studieproject Goverwelle afgerond. In dit project voor tweedejaarsstudenten van de Hogeschool Inholland uit Delft, opleiding ‘Landscape & Environment Management’, heeft het Watergilde gevraagd nieuwe impulsen te bedenken voor deze 30 jaar oude wijk vanuit het oogpunt van water, groen en klimaatadaptatie.
Begin september is het 11e studieproject van het Watergilde in de kantine van SV DONK van start gegaan. Studenten van de Hogeschool Inholland gaan ‘out of the box’ plannen maken voor de inrichting van de Oostpolder van Schieland. Half november waren de tussenpresentaties en in januari 2023 komen de eindpresentaties.
Sluiswachtersgilde
In de eerste helft van het jaar zijn er geen activiteiten uitgevoerd in verband met de betrokkenheid bij andere Gouda750-evenementen. Demonstraties aan publiek waren er tijdens Open Monumentendag, tijdens de Waterconferentie en op Zotte Zaterdag, Ook de doorvaardag op 27 augustus van Gouda naar Reeuwijk in samenwerking met de Havendienst Gouda was een groot succes.
Dit jaar is vele tijd besteedt aan de noodzakelijke vernieuwing van het bestaande contract tussen de gemeente Gouda en Die Goude/Sluiswachtersgilde over het bedienen van sluizen, met name de Donkere Sluis. In het voorjaar 2023 zal het contract getekend worden.
Oude Hollandse Waterlinie
Deze zomer heeft de werkgroep Oude Hollandse Waterlinie, gesubsidieerd door Gouda 750 en de Provincie Zuid-Holland, gedurende ongeveer twee maanden een tentoonstelling over de Oude Hollandse Waterlinie in de Agnietenkapel kunnen houden. In totaal is deze tentoonstelling bezocht door bijna 4.000 bezoekers.
Monumenten en ruimtelijke ontwikkelingen
De werkgroep Gebouwd Erfgoed heeft in het najaar een bijeenkomst kunnen organiseren, waarin de ruimtelijke ontwikkelingen van de stadwijken buiten het centrum centraal stonden. Voor de bijeenkomst waren naast de twee direct betrokken wethouders ook ambtenaren van de gemeente aanwezig en mensen van de Adviescommissie Omgevingskwaliteit.
Aandacht werd gegeven aan de historische elementen die het specifieke karakter van de verschillende wijken zo mogelijk tot uitdrukking kunnen laten komen in de inrichting van de openbare ruimte. De gemeente heeft een leidraad ontwikkeld om de inrichtingselementen in de openbare ruimte zoveel als kan te standaardiseren. Tijdens deze boeiende avond stonden standaardiseren en aandacht voor de specifieke wijkelementen naast elkaar en soms ook tegenover elkaar.
Gouda Tijdmachine
Op basis van de Samenwerkingsovereenkomst met het Streekarchief Midden-Holland is verder gewerkt aan het vormgeven aan de Goudse geschiedenis. Een flinke groep vrijwilligers spant zich in om een digitaal geheugen te maken van alle archiefmaterialen en ook een virtuele wereld te maken van de geschiedenis van Gouda.
De afgelopen twee coronajaren hebben hun invloed gehad op de voortgang van het totale project en de diverse projectonderdelen. Deelprojecten zijn gaan vertragen en ook het onderlinge verband raakte soms uit het zicht. In de loop van het jaar is er een vernieuwde aansturingsstructuur ingericht om het totale project en de deelprojecten weer in balans te brengen en nieuwe energie te geven.
Voor het project is in het najaar 2021 de website Gouda Tijdmachine gestart waar ook veel verbindingen met andere cultuurinstellingen, zoals de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, zijn aangebracht. Deze links zijn dit jaar verder uitgebreid, zodat de informatie die elders over Gouds cultureel erfgoed gaat, ook snel toegankelijk is voor onderzoekers en andere belangstellenden.
Specifiek voor dit jaar was er het project Historische Naamborden. In vroeger tijd hadden de gebouwen rond de Markt en belangrijke straten daar omheen een naam. Die naam is vaak in de vergetelheid geraakt. Met dit project werden die oude namen door scholieren uit archieven teruggehaald en geïllustreerd met fraaie tekeningen. Die werden door de winkeliers in de etalages gezet, zodat de historische namen weer zichtbaar werden voor het publiek.
ANWB-informatieborden
In 2021 was Die Goude al benaderd door de gemeente Gouda om te kijken of de bestaande ANWB-informatieborden mede op kosten van de gemeente zouden kunnen worden verbeterd, vernieuwd, geheel vervangen of aangevuld met nieuwe borden.
Een tijdelijke projectgroep heeft er de handen meer dan vol aan gehad om het project onder controle te krijgen en af te ronden. De ANWB zelf heeft behalve een belangrijke financiële bijdrage ook de informatieborden zelf geleverd.
In juni kon de wethouder cultuur het vernieuwde bord op het stadhuis onthullen.
In totaal gaat het om ongeveer 130 borden, waarvan er circa 30 geheel zijn vernieuwd. In overleg met de VVV en het Goudse Gidsen Gilde zijn er 30 van een QR-code voorzien, die linken naar Engelstalige omschrijvingen en zijn opgenomen in een stadswandeling. Het toekomstige beheer van deze borden is overgedragen aan de gemeente Gouda.
Samenwerking met andere organisaties.
Ook in 2022 is nauw samengewerkt met veel andere organisaties in het Historisch Platform Gouda, met Open Monumentendag Gouda en met Goudse Sint-Jan. Ook is opgetrokken met het Platform Binnenstad (en haar randen) bij ruimtelijke advisering en is deelgenomen aan de Wateralliantie. Als vanouds was het Streekarchief Midden-Holland een belangrijke partner. Dat gold ook voor Museum Gouda.
Regelmatig ontvangt Die Goude foto- of diacollecties, die door Die Goude geïnventariseerd en digitaal verwerkt worden met het doel ze geschikt te maken voor aanbieding aan het Streekarchief. Via berichten op Facebook worden deze foto’s of dia’s regelmatig aangevuld met relevante informatie over jaartallen en bijzondere gebeurtenissen en de mensen die erop staan.
In 2022 heeft Die Goude omvangrijke collecties foto’s en fotoboeken, als origineel en in digitale vorm, overgedragen aan het Streekarchief Midden-Holland. Daar worden deze objecten onderdeel van de collectie.
Facilitaire functies
Begin van het jaar is de formele overgang geweest van het beheer van de websites van de vrijwilliger die dit al jarenlang deed naar zijn opvolger.
Na een proeftijd van een half jaar in 2021 is begin 2022 de definitieve overstap geweest van de ledenadministratie van een jaren terug in eigen beheer ontwikkeld softwarepakket naar een pakket dat onderdeel is van een algemeen gebruikt boekhoudprogramma.
Sinds begin van het jaar is er ook een vrijwilliger die het beheer doet van de boekencollectie, zowel van de boeken uit de reeks van de vereniging als van boeken over Gouda die de vereniging van particulieren krijgt om er een goede bestemming aan te geven.
