Eerste verzameling bijdragen

Print Friendly, PDF & Email

Uitgave Mei 1934

Digitaal ontsloten door Nico J. Boerboom in 2020

(klik op het onderwerp in de inhoudsopgave. De verenigingsinformatie staat op deze pagina en de artikelen zullen u gepresenteerd worden als een PDF document)

INHOUD:

VOORWOORD:
Op Vrijdag 7 October 1932 vond in de bovenzaal van het ,.Schaakbord” de oprichtingsvergadering plaats van “Die Goude”.
Deze vereeniging stelt zich tot taak de geschiedenis van Gouda in al haar geledingen te bestudeeren. In den oproep van de oprichtingsvergadering werd het arbeidsveld omschreven en enkele bijzondere studiegebieden, zooals de geschiedenis van de verschillende kerkgenootschappen, de rechtshistorie, de bestudeering van het dialect en de historie van de oude stedelijke instellingen aangeduid.
Het voorloopig comité, dat den oproep had onderteekend, bestond uit de heeren D. A. Goedewaagen , H. de Groot, wnd. secretaris, P. D. Muijlwijk, A. R. van de Putte, Deken v an Rooij , Dr. Mr. J. Smit, wnd. voorzitter en P. de Vos; burgemeester Gaarlandt had reeds eerder verklaard het eere voorzitterschap te willen aanvaarden.
In de oprichtingsvergadering hield de waarnemende voorzitter, na het doel van de vereeniging te hebben omschreven, een causerie over het oude Gouda.
Na afloop hiervan werd een definitief bestuur gekozen.
Met deze verzamelingen bijdragen treedt “Die Goude” voor het eerst in de openbaarheid.
                                          Dr. Mr. J. SMIT.

DIE GOUDE
Zoover is, in den korten tijd van haar bestaan, de vereeniging Die Goude al gevorderd en gegroeid, dat zij kans heeft gezien het eerste nummer van haar bijdragen te laten verschijnen, hetwelk omtrent derzelver werk en doelstelling inlichten zal.
Uiteraard kunnen deze verhandelingen nog niet vele kolommen vullen. Men is pas op weg, men heeft zich amper kunnen oriënteeren en nauwelijks staat de marschroute het bestuur van Die Goude voor oogen.
Men heeft geen haast. Dat is juist het aantrekkelijke en rustgevende bij den arbeid, waarvan nu van tijd tot tijd de verslagen zullen volgen: men is vrij van haast – men zoekt het in het vertikale, niet in het horizontale, in het multum, niet in het multa.
Geen haast: rustig snijdt men een onderwerp aan en men verdiept zich in de oude geschriften, waaraan onze archieven zoo rijk zijn en waaruit bij ijverig snuffelen schatten van kennis en inzicht worden opgedolven. Hoe belangwekkend zijn niet de dagboekbladen van den achttiend-eeuwschen regent, die in de Goudsche Courant door den voorzitter van Die Goude worden geboekstaafd en aangename spijze zijn voor den jachtenden mensch.
Enkele lezers kennen ongetwijfeld de vereeniging voor de geschiedenis der geneeskunde.
De knapste medici, zij , die de voortschrijding der geneeskundige wetenschap dag voor dag volgen en haar, ten zegen der menschheid, in praktijk brengen . . . , zij verdiepen zich, in den hun karig toegemeten vrijen tijd, in de studie van hun wetenschap, zooals die eeuwen geleden, bij den aanvang ontzer jaartelling – en daar vóór – werd gezien en toegepast. Uit die studie putten zij niet alleen bescheidenheid – zij delven er inzichten uit op, die heden ten dage weer opnieuw als richtlijn kunnen dienen.
Laat ons maar niet meenen, dat wij de kennis, de wijsheid en het juiste inzicht in pacht hebben. Men kan het heden niet begrijpen zonder het verleden te hebben doorgrond. En de toekomst staat niet meer zoo dreigend en somber vóór ons, indien wij beseffen, hoe ook voorheen de overheid met den onspoed der tijden heeft geworsteld, tot eindelijk het licht van het gezond verstand, het schijnsel van den voorspoed, de dageraad van betere tijden doorbrak.
Er zijn drie Gouda’s: het oude, het nieuwe en het komende. Ik heb mijn hart aan het derde verpand: Gouda, de stad met een toekomst.
Maar het ware kortzichtig, indien wij niet van tijd tot tijd terugzagen op de geschiedenis van onze eigen stad en stilstaan bij den arbeid van onze voorgangers, die Gouda hebben opgestooten in de rij der steden, wijl zij invloed hadden en macht, zoodat met hun inzicht het stadhouderlijk bewind ernstig rekening te houden had.
Hun arbeid zij ons ten voorbeeld.
En nu gaat dan de eerste verzameling bijdragen in zee.
Veler goede wenschen vergezellen de uitgave.
Is het niet teekenend, dat een Goudsch ingezetene reeds dadelijk dit verschijnen door een ruime gift mogelijk maakte?
Uit naam van Gouda’s burgerij zeg ik hartelijk dank voor den arbeid, dien het bestuur van Die Goude onderneemt om “dien goeden, ouden tijd” voor ons allen weer eens te laten spreken.
Gouda, Mei 1934.                  GAARLANDT, Burgemeester van Gouda.

TER INLEIDING
Het korte bestaan onzer vereeniging deed ons vreezen geen gevolg te kunnen geven aan ons voornemen om een verzameling bijdragen te doen verschijnen. Immers de kosten van een dergelijke uitgifte zouden onze krachten verre te boven gaan.
Doch dank zij een milde gift van een onzer leden is hetgeen tot het onmogelijke scheen te behooren, mogelijk geworden. Dat wij den onbekenden gever hiervoor zeer erkentelijk zijn, spreekt van zelf. Wij brengen hem dank voor deze daad van burgerzin, die getuigt van zijn liefde voor Gouda. Moge het navolging vinden!
Wij bieden U hierbij aan de pennevruchten van enkele onzer leden, resultaten van veel ernstige studie.
Mogen ze met belangstelling gelezen worden en een aansporing voor velen zijn om lid onzer vereeniging te worden.
Wij bevelen het werkje ten zeerste in Uw welwillende aandacht aan.
Gouda                                         DE REDACTIE-COMMISSIE

BESTUUR
E. G. Gaarlandt, Burgemeester van Gouda, Eere-Voorzitter.
Dr. Mr. J. Smit, Voorzitter
H . de Groot, Secretaris.
D. A. Goedewaagen, Penningmeester.
B. M. J. v. Rooy, 2e Voorzitter.
A. R. v. d. Putte, 2e Secretaris.
P. D. Muylwijk.
P. de Vos.

LEDENLIJST
P. Barentsen, Ambt. Rijks Waterstaat, Gouda.
P. van Balen, Oud-Schoolhoofd, Gouda.
D. M. van Buuren, Bankier, Brussel.
J. H. Cadier, Hoofd eener School, Gouda.
J. P. A . van Catz, Fabrikant, Gouda.
Mevr. Dercksen-Risseeuw, Gouda.
Ds. G . Elzenga , Predikant, Gouda.
Mr. K. Gaarlandt, Advocaat-Procureur, Gouda .
A. Goedewaagen, Fabrikant, Gouda.
D. A . Goedewaagen, Fabrikant, Gouda.
Dr. M . A. J. Goedewaagen, Bioloog, Groningen.
L. de Goey, Bankier, Gouda.
J. Groenendijk, Bouwkundig Opzichter, Gouda.
H. de Groot, Ontvançger Reg. en Dom., Gouda.
B. D. Grootendorst, Manufacturier, Gouda.
Mej. H. A. C. M. van Hattum, Archivaris, Gouda.
Dr. P. Herfst, R.ector Gymnasium, Hengelo (0.).
W . A . F . X . Hoffman, Gouda.
Ir. W . J. Huisman, Zuivelconsulent, Gouda.
J. van Kogelenberg, Constructietetekenaar, Gouda .
R. J. Kolijn , Administrateur, Gouda.
S. H. v. d . Kraats, Custus van het Archief, Gouda.
C. van Krimpen, Koopman, Gouda.
Dr. A. A. W . M. Lievegoed, Rector Gymnasium, Gouda.
H. Maaskant, Journalist, Gouda.
W . Maree, Smid, Gouda.
P . D. Muylwijk, Technicus, Gouda.
Ir. A. M. Mijnlieff, Steenfabrikant, Gouda.
G. W. Nagtglas Boot, Notaris, Gouda.
H . L. Pateer, Bankier, Gouda.
J. v. d. Pol, Industrieel, Gouda.
E. A . Polet, Schilder, Gouda.
K. Petit, Photograaf, Gouda .
A. R. v. d . Putte, Onderwijzer, Gouda.
L. H. A. J. M. Quant , Winkelier, Gouda.
Mr. R. Rensma, Advocaat-Procureur, Gouda.
J. A. Roeseling, Pastoor, Gouda.
B. M. J. van Rooy, Deken en Pastoor, Gouda.
C. J. de Ruwe, Hoofd eener School, Gouda.
Dr. A. Scheygrond, Leeraar Gymnasium, Zwolle.
Ir. Chr. P. G. J. Smit, ‘s-Gravenhage.
Dr. Mr. J. Smit, Advocaat-Procureur, Gouda.
Mr. S. H. Smit, Advocaat-Procureμr , Gouda.
Mej. P. A. Snoep, Hoofd eener School, Gouda.
D. D. Swart, Adj.-Commies ter Secretarie, Gouda.
F. Tieter, Uitgever, Gouda.
W. Veerman, Gouda.
Mej. A. J. Verwaai. Directrice Openb. Leeszaal, Gouda.
Dr. H. Vixseboxse, Chemicus, Gouda.
H. L. van Vliet, Onderwijzer, Gouda.
W. van Vliet, Steenfabrikant, Gouda.
Dr. N. J. J. Voogd, Leeraar Gymnasium, Gouda.
P. de Vos, Oud-Schoolhoofd, Gouda.
W. J. A. de Vos, Bedrijfsleider, Gouda.
P. C. de Vooys, Goudsmid, Gouda.
J. J. Weeda, Teekenleeraar, Gouda.
J. H. de Wilde, Aannemer, Gouda.
G. J. van Willigen, Cand.-Notaris, Gouda.
Mevr. de Witt Wijnen-Koumans, Gouda.
A. S. van Wijnbergen, Koopman, Gouda.
H. van Zanen Muller, Gouda.
Dr. W. Zuydam, Leeraar R.H.B.S., Gouda.

UITTREKSEL UIT DE STATUTEN
Artikel 1.
Er bestaat een vereeniging die den naam draagt van: ,,Oudheidkundige Kring die Goude”.
Zij is gevestigd te Gouda.
Artikel 2.
Het doel der vereeniging is:
a. de kennis van de geschiedenis, volkskunde, taalkunde en oudhe-
den van Gouda en omgeving te bevorderen en te verspreiden en
b. de nog aanwezige historische na_tuur en cultuurmonumenten
zooveel mogelijk te behouden en te herstellen.
Artikel 3.
Om dit doel te bereiken zullen de volgende middelen aangewend
worden:
a. de uitgave van geschiedboeken, annalen en verslagen; voorts
de plaatsing van artikelen over historische onderwerpen in plaatselijke
bladen en geschiedkundige tijdschriften.
b. het houden van lezingen en voordrachten over geschiedkundige
en oudheidkundige onderwerpen – ook in openbare bijeenkomsten.
c. de inrichting en bevordering van optochten, tentoonstellingen,
oude spelen en tooneelvoorstellingen, alles in verband met het doel
der Vereeniging en desgewenscht in samenwerking met andere
vereenigingen.
d. de uitwisseling van boeken en geschriften met andere studiekringen
in binnen- en buitenland.
e. het voeren van briefwisseling met geschied- en oudheidkundige
personen en kringen zoowel in Néderland als daarbuiten
over onderwerpen betrekking hebbende op historie en oudheden.
f. de inrichting en instandhouding van cursussen voor de studie
van geschiedenis, oud recht, middeleeuwsch Latijn, middelneder13
landsch, oud-fransch, volksgebruiken, dialecten, documenten, oud
schriftkunde, oude munten, stamboomkunde en dergelijke, een en
ander vooral in betrekking tot Gouda en omgeving.
g. aanwending van ajle gepaste tusschenkomst om nog bestaande
historische monumenten voor vernietiging en verval te bewaren.
h. excursies in en buiten Gouda alsmede het ontvangen van Oudheidkundige vereenigingen die Gouda bezoeken.
i . alle andere wettige middelen die tot bereiking van het doel der vereeniging bevorderlijk zijn.
Artikel 6.
Als werkende leden van de Vereeniging kunnen door het Bestuur aangenomen worden alle personen die zich daartoe bij een der bestuursleden aanmelden.
Natuurlijke personen moeten echter den leeftijd van 21 jaar bereikt hebben.
De werkende leden zijn verplicht een jaarlijksche bijdrage van minstens f2.50 in de kas der vereeniging te storten. Bij weigering van betaling vervalt het lidmaatschap.
Rechtspersonen en vereenigingen kunnen als werkend lid toetreden.
Artikel 7.
Correspondeerende leden zijn personen of inrichtingen welke bereid zijn gevonden met de vereeniging schriftelijk gedachtewisseling te houden.

JAARVERSLAG OVER HET Ie VEREENIGINGSJAAR
Nadat de Vereeniging dank zij ’t initiatief van enkele ingezetenen in October 1932 was opgericht volgde op 4 November 1932 de eerste algemeene vergadering, waarin Statuten en Huishoudelijk Reglement werden vastgesteld en een definitief Bestuur werd gekozen.
Gedurende het eerste levensjaar werden twee bijeenkomsten gehouden, waarin door de leden P. D . Muylwijk, H. de Groot en W. A. F. X. Hoffman spreekbeurten vervuld.
Op 1 Maart 1933 sprak de Heer Muylwijk over het leven en werken van Hieronymus van Beverningh, terwijl de heer de Groot een causerie hield over Gouda, aan de hand van eenige oude kaarten en teekeningen.
Den 17 November d.a.v. behandelde de heer W. A. F. X. Hoffman de zeven glasvensters uit het Klooster van de Regulieren, terwijl de heer Muylwijk als onderwerp van zijn causerie koos: Waarom Dr. Balbian tweemaal begraven werd en waarom zijn dochter met oogenblikkelijke verbanning bedreigd werd.
Beide avonden kunnen als zeer geslaagd beschouwd worden.
Gedurende de wintermaanden werd onder leiding van de Archivaresse
Mej. van Hattum een cursus in paleographie georganiseerd, waaraan een 5-tal leden deelnamen.
Onze vereeniging nam zitting in het Comité, opgericht ter viering van het 3e eeuwfeest van de geboorte van Prins Willem van Oranje.
Werd “die Goude” opgericht met de instemming van 37 als lid toetredende personen, thans mag geconstateerd worden dat we aan het eind van het Ie jaar 60 leden telden, niettegenstaande we 6 leden verloren, waarvan drie door vertrek uit Gouda en één door overlijden.

Gouda, April 1934.           De Secretaris, H. DE GROOT.

STAND DER FINANCIEN OP 31 DEC. 1933.
Uitgaven                                             Inkomsten
Drukwerk ………………. f 9.05                 Contributiën over 1933 f 142.50
Incassokosten………… ,, 2.80
2 X zaalhuur …………  ,,15.50
Batig saldo vereeni-
gingsjaar 1933……… ,,115.15
                                     ________                                                         ________
                                    f 142.50                                                          f 142,50
                                    =======                                                         =======